Pomiar ciśnienia tętniczego krwi jest jednym z najważniejszych elementów profilaktyki chorób układu krążenia i monitorowania zdrowia, szczególnie u osób z nadciśnieniem tętniczym. Do niedawna pomiary te były wykonywane głównie w gabinetach lekarskich lub za pomocą klasycznych ciśnieniomierzy domowych. Dziś, dzięki rozwojowi technologii, coraz więcej osób sięga po nowoczesne rozwiązania – aplikacje mobilne i urządzenia Bluetooth. Czy jednak są one wiarygodne i warto z nich korzystać? Jakie mają zalety, a jakie ograniczenia? Co mówią lekarze?
Aplikacje mobilne służące do pomiaru ciśnienia zyskują na popularności dzięki łatwości obsługi i dostępności. W końcu praktycznie każdy korzysta ze smartfona czy smartwatcha. Niektóre z tych aplikacji dokonują pomiaru przez przyciskanie palca do aparatu smartfona lub analizując obraz twarzy (np. OptiBP, Anura). Niestety, większość z nich nie przeszła walidacji klinicznej i nie została zatwierdzona przez instytucje medyczne, co sprawia, że ich dokładność jest wątpliwa, a pomiary – niemiarodajne. Ich użytkowanie niesie za sobą również inne ryzyko – często brakuje odpowiedniego zabezpieczenia danych wrażliwych użytkowników.
Urządzenia Bluetooth – elektroniczne ciśnieniomierze łączące się ze smartfonem – są bardziej wiarygodne. Wiele z nich spełnia międzynarodowe standardy pomiarowe i umożliwia przesyłanie danych do lekarza lub analizowanie trendów w aplikacjach. Są szczególnie przydatne w telemedycynie, opiece zdalnej i wśród osób starszych. Urządzenia te oferują funkcje przypomnień, integrację z danymi zdrowotnymi oraz wykresy ułatwiające analizę. Przykładem jest Withings BPM Connect, zgodny z ISO 81060-2:2018. Warto jednak wybierać tylko te modele, które przeszły niezależną walidację kliniczną (np. ESH lub STRIDE BP), a więc ich prawidłowe działanie zostało naukowo potwierdzone.
Z punktu widzenia lekarza nowoczesne technologie przynoszą wiele korzyści. Umożliwiają częste i precyzyjne pomiary ciśnienia poza gabinetem, jednocześnie pozwalając pacjentowi oszczędzić czas potrzebny na dojazdy czy przesyłanie wyników do lekarza. Zmniejszają także stres pacjentów, poprawiają komunikację na linii pacjent–lekarz oraz pełnią funkcję edukacyjną.
Technologie mobilne oferują skalowalne i niedrogie rozwiązania do kontroli nadciśnienia. Badania pokazują, że pacjenci korzystający z cyfrowych narzędzi osiągają lepsze efekty leczenia niż ci stosujący tradycyjne metody. Aplikacje są łatwe w obsłudze i dobrze akceptowane przez użytkowników, co zwiększa ich skuteczność.
Choć nowoczesne rozwiązania mają mnóstwo zalet, ich stosowanie wiąże się również z ograniczeniami. Wiele aplikacji charakteryzuje się niską jakością i brakiem walidacji. Mowa tu szczególnie o tych wykorzystujących sygnały fotopletyzmograficzne (PPG), które nie przeszły odpowiednich testów klinicznych. Dlatego pacjenci powinni być przez medyków ostrzegani przed bezkrytycznym korzystaniem z takich narzędzi.
Możliwości aplikacji w zakresie szerokiego zbierania danych są nadal przedmiotem badań. Obecnie najlepiej sprawdzają się one jako narzędzia wspierające komunikację i dokumentację. Integracja technologii mobilnych z opieką zdrowotną może poprawić jakość opieki, wyniki leczenia i satysfakcję pacjenta, ale wymaga zaangażowania ekspertów medycznych przy ich tworzeniu. Należy też pamiętać, że wiele badań miało ograniczoną liczbę uczestników lub krótki czas trwania, co może wpływać na ocenę skuteczności aplikacji.
Nowoczesne technologie oferują pacjentom i lekarzom ogromne możliwości monitorowania ciśnienia krwi – od aplikacji po zaawansowane ciśnieniomierze z technologią Bluetooth. Choć aplikacje mogą być użyteczne jako uzupełnienie, nie powinny zastępować profesjonalnych pomiarów, zwłaszcza u osób z rozpoznanym nadciśnieniem, pozostających pod ścisłą opieką lekarza i zażywających leki. Urządzenia Bluetooth, które przeszły odpowiednią walidację kliniczną, stanowią bardziej wiarygodne rozwiązanie. Najważniejsze jest świadome korzystanie z tych technologii i współpraca z lekarzem, aby uzyskać najlepsze efekty leczenia oraz poprawić jakość życia.
Chandrasekaran V., Dantu R., Jonnada S., Thiyagaraja S., Pathapati S.K. (2013). Cuffless differential blood pressure estimation using smart phones. IEEE Transactions on Biomedical Engineering.
Chandrasekhar A. et al. (2018). Smartphone-based blood pressure monitoring via the oscillometric finger-pressing method. Science Translational Medicine.
Elgendi M. et al. (2019). The use of photoplethysmography for assessing hypertension. NPJ Digital Medicine.
Kario K., Harada N., Okura A. (2022). The first software as medical device of evidence-based hypertension digital therapeutics for clinical practice. Hypertension Research: Official Journal of the Japanese Society of Hypertension.
Santo K., Redfern J. (2019). The Potential of mHealth Applications in Improving Resistant Hypertension Self-Assessment, Treatment and Control. Current Hypertension Reports.
Frey L., Menon C., Elgendi M. (2022). Blood pressure measurement using only a smartphone. NPJ Digital Medicine.
Prof. dr hab. n. med. Marek Postuła – kardiolog, specjalizujący się w zagadnieniach długowieczności i prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Jest absolwentem Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz posiada dyplom z ekonomiki ochrony zdrowia uzyskany na London School of Economics w Wielkiej Brytanii. Obecnie kieruje Pracownią Farmakogenomiki w Zakładzie Farmakologii Klinicznej WUM, gdzie prowadzi badania nad nowymi biomarkerami wczesnej diagnostyki chorób układu krążenia. Jest również założycielem międzynarodowej grupy badawczej I-COMET, skupiającej naukowców z Europy i Ameryki Północnej. Jego pasja do promowania zdrowego stylu życia znajduje odzwierciedlenie w licznych wystąpieniach medialnych oraz audycji radiowej „Kierunek Długowieczność” na antenie Programu III Polskiego Radia. Prywatnie, prof. Postuła jest entuzjastą kolarstwa szosowego i propagatorem aktywności fizycznej jako kluczowego elementu profilaktyki zdrowotnej.
